Namibië


Slapen bij de 'katten' van Namibië

Vroeger werden ze zonder pardon afgeschoten, maar Namibië krijgt steeds meer oog voor het toeristische potentieel van cheetah’s en andere katachtigen die het land bewonen. Dankzij de komst van comfortabele lodges kun je middenin de natuurgebieden stijlvol overnachten. En mooie verhalen aanhoren bij het kampvuur.

Ik ben een ‘kattenman’. Dagenlang kan ik over de savannes van Afrika zwerven, op zoek naar leeuwen en luipaarden. Maar de cheetah, dat supersnelle, langbenige jachtluipaard met zijn droeve oogopslag, is mijn favoriet. In Namibië heb ik de grootste kans om ze in het wild te zien.
Wij logeren op de Okonjima Game Ranch, 40 000 hectare grasland tussen Windhoek en Etosha, in het noordelijke deel van Namibië. Direct na aankomst neemt Dittrich, een van de Rangers, ons mee op luipaardenjacht. De stralende winterzon kleurt de savanne goudgeel en in drie open terreinwagens rijden we het park in. Luipaarden zijn schuw, waarschuwt hij ons. Cheetah’s laten zich nog wel eens spotten als ze lui in de zon liggen, meestal op een termietenheuvel. Een leeuw banjert af en toe langs de onverharde weg, of heft zijn kop op als hij volgegeten ligt te soezen in het struikgewas en onraad bespeurt. ‘Luipaarden niet,’ waarschuwt Dittrich. ‘Ze doden zonder aarzeling. En ze verbergen zich. Je ziet ze zelden of nooit.’
We gaan op zoek naar Tyson Junior, een van de luipaarden in het wildpark die een radiozendertje draagt. De moeder van Tyson werd doodgeschoten door een veeboer en de piepjonge Tyson werd door de boer naar Okonjima gebracht. Hier leert hij, op het omheinde terrein, zelfstandig jagen tot hij weer vrijgelaten kan worden. Een uur per dag wordt de radiozender geactiveerd. Maar Tyson wil vandaag niet gevonden worden. Als de zon zakt in het laagveld, klimt Dittrich voor de laatste keer met zijn antenne op de motorkap van onze landrover en probeert het radiosignaal op te vangen. Eindelijk heeft hij contact. Tyson houdt zich schuil tussen de acacia’s. Onverschrokken stuurt Dittrich onze terreinwagen de bush in, de vlijmscherpe takken van de acacia’s negerend. Tyson zit in de ondergaande zon op een omgevallen boom. Hij kijkt ons verstoord aan, gunt ons één foto, heft trots zijn staart en glijdt dan van de boom af, de bush in.

Namibië is het ‘kattenland’ bij uitstek, het land van de luipaarden, leeuwen en vooral van de cheetah’s. Je kunt naar ze zoeken in Etosha, een van de grootste en mooiste wildparken van zuidelijk Afrika, maar de kans is klein dat je ze vindt. Olifanten, neushoorns en giraffes komen in Etosha in groten getale naar de drinkpoelen. Zebra’s en herten wandelen in enorme kuddes over de zoutvlakte – zelfs de dikdik, het kleinste en schuwste hert is gewend geraakt aan de toeristen en laat zich gewillig fotograferen. Maar wie luipaarden en cheetah’s wil zien kan het beste naar een van de speciale wildparken gaan, zoals Okonjima en Bagatelle, die de afgelopen jaren in Namibië zijn opgericht.

‘De boeren haten ze,’ vertelt Dittrich ’s avonds bij het kampvuur. ‘De cheetah’s en de luipaarden doden hun vee, dus de boeren schieten ze dood of vangen ze in vallen.’ De meeste boerderijen, vaak 40 tot 50.000 hectare groot, zijn echter onrendabel en steeds meer boerenbedrijven, zoals Okonjima, worden veranderd in wildparken. Toerisme is nu de belangrijkste bron van inkomsten voor Namibië. Okonjima werd in 2004 uitgeroepen tot de beste safari lodge van Namibië: het biedt luxe, stijlvol ingerichte bungalows waar de toeristen kennis kunnen maken met de trots van Namibië: de cheetah’s, luipaarden en andere katachtigen. Vroeger werden de cheetah’s en luipaarden gewoon doodgeschoten door de boeren. Ze waren een paar jaar geleden bijna uitgestorven. ‘Maar nu realiseren de boeren zich dat de cheetah’s en luipaarden toeristen trekken,’ vertelt Tristan Boehme, de commerciële manager van Okonjima.. ‘Nu worden ze gevangen genomen als ze het vee doden en hier afgeleverd. We hebben de afgelopen jaren zo meer dan 800 cheetah’s, luipaarden, leeuwen en andere katachtigen op ons territorium opgevangen en verzorgd, En dan zoeken wij een nieuw leefgebied voor ze.’

In het zuiden van Namibië, aan de rand van de Kalahari woestijn, hebben Fred en Onie Jacobs een oude schapenboerderij omgebouwd tot wildpark. ‘Na een lange periode van extreme droogte hebben we de schapen verkocht,’ vertelt Fred Jacobs in de bibliotheek van de lodge, waar hij rond een enorme open haard, een unieke collectie boeken en video’s over het wildleven in zuidelijk Afrika voor de gasten heeft ingericht. Bovenop en tussen de rode zandduinen heeft hij van strobalen luxe bungalows in de sfeer van ‘Out of Africa’ gebouwd. Vanuit het bad op poten, onder de art deco ventilator, genieten we bij kaarslicht van de magistrale Namibische zonsondergang. Op zijn land, 10 000 hectare groot, dat bestaat uit goudgeel grasland doorkruist met dieprode, golvende zandduinen, verzorgt hij nu een groep cheetah’s die waarschijnlijk nooit meer in het wild zal kunnen leven.
Hij heeft meer dan 1500 steenbokken op zijn ranch maar de cheetah’s worden dagelijks, tot vermaak van de toeristen, vanuit een open landrover gevoed. ‘Cheetah’s zijn geen goede jagers,’ vertelt hij. ‘Zij blijven lang, vaak twee jaar bij hun moeder. Als de moeder sterft en ze wees worden, weten zij niet hoe ze hun prooi moeten doden. Genetisch zijn ze verzwakt. Er zijn gewoon te weinig cheetah’s. Ze hebben zwakke kaken en lange, kwetsbare poten die gemakkelijk breken. Een luipaard doodt in een flits. Een cheetah jaagt zijn prooi eindeloos op. Prachtig om te zien maar het is weinig effectief.’
’s Avonds gaan we met Duane de cheetah’s voeren. ‘Het blijven roofdieren,’ waarschuwt hij als hij ons in zijn open terreinwagen meeneemt naar de cheetah’s die op een omheind terrein van 12 hectare leven. Hij stapt uit als de cheetah’s de wagen naderen, een schaal met steenbokvlees in zijn hand. Blazend en dreigend, de nekharen overeind, komen de cheetah’s op hem af. Hun gouden vacht schittert in de avondzon. ‘Veel mensen kopen een jonge cheetah als huisdier,’ vertelt Duane later als wij rond het kampvuur dineren onder de sterrenhemel. ‘Maar als hij groot wordt, voelen zij zich bedreigd en dan brengen ze hem hier. Deze cheetah’s kunnen niet jagen. In het wild zouden ze het niet overleven. Dus bieden wij ze hier een tehuis.’

Onze laatste stop in dit wonderschone kattenland is in de Fish River Canyon. waar Alain Noirfalise, een goedlachse Belg, een natuurpark beheert. In dit onbewoonde, oeroude, bergachtige land, waar de valleien bezaaid zijn met enorme rotsblokken heeft hij op het terrein van een vervallen schaapsboerderij een van de meest spectaculaire lodges van Namibië gebouwd: stoere bungalows die geconstrueerd zijn rond enorme zwerfkeien. De bungalows liggen op een terrein van 110 000 hectare, 100 kilometer lang, evenwijdig aan de Fish River Canyon, de op een na grootste bergkloof ter wereld. ‘De Grand Canyon in de VS is de grootste,’ geeft Alain toe. ‘Wij zijn nummer twee. Maar hier zijn geen dranghekken, hier komen geen busladingen Japanners. Hier aan de Fish River Canyon heerst absolute rust.’

De afgelopen jaren heeft Alain veel boerderijen opgekocht, de schapen verkocht en de hekken weggehaald. ‘De schapen horen hier niet,’ vertelt hij. ‘Ze vreten het land kaal. Wij geven het land terug aan de natuur.’ Hij heeft een droom, vertelt hij als hij ons op een morgen meeneemt om tussen de kokerbomen met een kop koffie te genieten van de spectaculaire zonsopgang, een droom die hij deelt met veel Namibiërs zoals de eigenaars van Okonjima en Bagatelle: één groot natuurpark stichten dat zich uitstrekt van de Atlantische oceaan tot diep in de Kalahari, zonder hekken, waarin het wild, de cheetah’s, de luipaarden, de leeuwen weer vrij kunnen leven. Een tehuis voor de Afrikaanse katten, een paradijs voor de toeristen.

Vliegen naar Namibië kan rechtstreeks: Amsterdam – Windhoek retour vanaf 950 euro incl. luchthavenbelasting. Autohuur: 1 week categorie A: 350 euro (geen airco) Voordelig alternatief: www.skybreakers.nl Fly Drive Johannesburg of Kaapstad incl 1 week auto cat. A vanaf euro 900 pp (twee weken 975) – incl. luchthavenbelasting Afstand Kaapstad naar Windhoek 1455 km; Johannesburg naar Windhoek 1367 km Lokaal reisburo in Namibië: The Cardboard Box Travel Shop www.namibian.org/ Okonjima: www.okonjima.com en www.africat.org Bagatelle: www.bagatelle-kalahari-gameranch.com Fish River Canyon : www.gondwana-desert-collection.com Beste reistijd: de zomer (dec-feb) is heet, vooral in Fish River. De winter (juni-sept) is aangenaam, maar fris in de avond. Het wegennet is voortreffelijk: asfalt en gravelroad. 4x4 is niet echt noodzakelijk. Autohuur is kostbaar. Auto kan vanuit Zuid-Afrika meegenomen worden.